Stowarzyszenie Pamięci Armii Krajowej powstało w Bielsku Białej w roku 2008 z inicjatywy byłych żołnierzy AK zrzeszonych w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej, a zarazem członków jej Śląskiego Okręgu.
Pierwszym prezesem bielskiej komórki tej nowej w skali kraju organizacji został pan Hieronim Bajor. Bliskimi współpracownikami Prezesa wśród członków Zarządu byli pan ppłk w st. spocz Marian Piotrowicz – długoletni prezes
Śląskiego Oddziału ŚZŻAK i pani Urszula Rukasz.
Założeniem deklaracji ideowej SPAK była i jest „Pamięć dla Przyszłości”, którą mają realizować członkowie Stowarzyszenia po „wsze czasy” w celu utrwalenia historycznych wartości etosu AK walki o wolność i niepodległość narodu polskiego dla obecnych i przyszłych pokoleń.
Ważnym statutowym zadaniem organizacji, zdefiniowanym na etapie jej powstania, była popularyzacja wiedzy i wyników badań historycznych, wydawnictw źródłowych i faktograficznych o działalności Armii Krajowej, a także martyrologia polskich formacji niepodległościowych w czasie II wojny światowej. Istotnym aspektem pracy Stowarzyszenia były też wnioski z okoliczności działań Armii Krajowej, w zmieniającej się sytuacji na froncie wojennym i w polityce, jakie stały się źródłem wielu dramatów, propagandowych przekłamań i martyrologii jej żołnierzy, których bohaterstwo w doświadczeniu wielu pokoleń Polaków nie doczekało się pełnej i wiarygodnej oceny historycznej.
Tą niesprawiedliwość dziejową musi naprawić działalność członków SPAK. Aktywność członków nowopowstałego Stowarzyszenia, od czasu jego genezy w Bielsku-Białej, zaczęła promieniować na sąsiednie rejony Śląska, skutkując zawiązaniem się następnych jednostek organizacyjnych.
W roku 2012 powołano Zarząd Główny koordynujący działania poszczególnych oddziałów. Oprócz Oddziałów powstały również koła, głównie w szkołach, koncentrujące się na pracy z młodzieżą.