Oddział SPAK Pyskowice powstał w marcu 2010 roku z inicjatywy działacza Związku Kombatantów RP i Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej majora w st spocz. Stanisława Markowicza. Mając na uwadze biologiczny postęp pozostałych przy życiu żołnierzy AK, do których sam się zalicza, uznał cele i pryncypia SPAK za swoje własne i wkrótce zgromadził wokół siebie aktyw narodowo i społecznie świadomych mieszkańców Pyskowic. A wśród nich Władysława Macowicza, Jarosława Jasińskiego, Edwarda Piotrowskiego, Macieja Hereźniaka i Iwonę Kuźmińską-Meryk. Rejestrację Stowarzyszenia w Sądzie Rejonowym w Gliwicach uzyskano w tym samym roku a pozostałe elementy formalno-prawne w roku następnym.
Pyskowicki oddział Stowarzyszenia od czasu powstania prowadzi ożywioną działalność na terenie miasta i powiatu gliwickiego. Jego przedstawiciele biorą udział w uroczystościach upamiętniających ważne wydarzenia historyczne i państwowe, oddając hołd, kontynuując pamięć i rozpowszechniając wiedzę o żołnierzach AK.
Na granicy powiatu gliwickiego, a zarazem Województwa Śląskiego i Opolskiego we wsi Barut niedaleko Dąbrówki na polanie Hubertus, w miesiącu wrześniu corocznie odbywają się uroczystości na miejscu kaźni żołnierzy NSZ z ugrupowania „Bartek”, bestialsko zamordowanych przez polską i sowiecką bezpiekę w 1946 roku. Miejsce to zwane „Ślaskim Katyniem” stało się od niedawna celem wycieczek historycznych i patriotycznych. Współorganizatorem uroczystości; mszy, apelu i oddania hołdu ofiarom na miejscu ich śmierci jest Oddział SPAK Pyskowice.
We wrześniu obchodzona jest również rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego, równoważna z datą zawiązania w 1939 roku Służby Zwycięstwa Polski. Jest to równocześnie święto naszego Stowarzyszenia. Z tej okazji odbywają się spotkania z kombatantami Armii Krajowej, akademie i wystawy. W roku 2012 w Pyskowicach z udziałem SPAK, lokalnych władz i MOKiS-u pod patronatem władz powiatowych, wojewódzkich i centralnych, radnych, posłów i senatorów zorganizowane zostały Wojewódzkie Obchody 73 Rocznicy Powołania Polskiego Państwa Podziemnego. Towarzyszyła im ciekawa ekspozycja sprzętu wojskowego, pojazdów współczesnych i historycznych a także pokaz filmów, prezentacja białej broni i memorabiliów przygotowanych przez prywatnych kolekcjonerów.
W profilu działalności Stowarzyszenia jest też troska o kombatantów bezpośrednio i poprzez reprezentujące ich organizacje. Podejmujemy też inicjatywy wraz z władzami lokalnymi i centralnego szczebla aktywnej obrony dobrego imienia Armii Krajowej i jej etosu na arenie ich oddziaływania, a także pomocy byłym żołnierzom mieszkającym poza granicami Polski. Oddział nasz utrzymuje żywy kontakt ze szkołami, współorganizując wycieczki do Muzeum Armii Krajowej w Krakowie i Powstania Warszawskiego w stolicy.
Pilotujemy też konkursy wiedzy o działaniach i historii AK.
Współpracujemy ze stacjonującymi w Gliwicach i Lublińcu jednostkami wojskowymi a także Komendą Policji i Straży Miejskiej w Pyskowicach. Władze miejskie, poprzez współpracujące z nami grupy historyczne i mundurowe, wspieramy w organizowaniu konkursów i festynów. W planie mamy ugruntowanie utrwalonych tradycji obchodów świąt i historycznych wydarzeń, związanych z Armią Krajową i wojskiem, a także dalszy rozwój kontaktów z klasami mundurowymi w szkołach oraz różnymi grupami działań sprawnościowych i patriotycznych.